Kierunki zmian systemów gospodarowania odpadami komunalnymi. prof. dr hab. inż. Andrzej Jędrczak Uniwersytet Zielonogórski

Transkrypt

1 Kierunki zmian systemów gospodarowania odpadami komunalnymi prof. dr hab. inż. Andrzej Jędrczak Uniwersytet Zielonogórski

2 System gospodarki odpadami W dniu 2 lipca 2014 r. Komisja Europejska przyjęła komunikat Ku gospodarce o obiegu zamkniętym: program zero odpadów dla Europy oraz załącznik, aby ustanowić wspólne i spójne ramy prawne w UE, w celu promowania gospodarki o obiegu zamkniętym. Gospodarka o obiegu zamkniętym

3 A. Jędrczak Prace nad pakietem zmian zostały odłożone o rok (do końca Główne elementy projektu to: Przegląd obowiązującego 2015 roku). Należy podkreślić, że proponowane cele są bardzo ambitne i prawa i propozycje zmian wielokrotnie przekraczają wyniki osiągane obecnie w Polsce (np. w zakresie recyklingu). zwiększenie recyklingu i przygotowania do ponownego użycia (PdPU) odpadów komunalnych do 70% w 2030 r.; zwiększenie recyklingu i PdPU odpadów opakowaniowych do 80% w 2030 r., z celami pośrednimi 60% do 2020 r. i 70% do 2025 r.; zakaz składowania na składowiskach odpadów nadających się do recyklingu, od 1 stycznia 2025 roku; ograniczenie składowania odpadów komunalnych w ilości przekraczającej 25% ich łącznej ilości wytworzonej w poprzednim roku, od 1 stycznia 2025 roku i 5% od 1 stycznia 2030 roku; ograniczenie wytwarzania odpadów żywności, o co najmniej 30% w okresie od 1 stycznia 2017 r. do 31 grudnia 2025 r.; zapewnienie do 2025 r. selektywnego zbierania bioodpadów (art. 22).

4 A. Jędrczak Hierarchia sposobów postępowania z odpadami Tak było Tak jest Tak ma być Zapobieganie powstawaniu odpadów Zapobieganie powstawaniu odpadów Co z Przygotowanie MBP do? ponownego użycia Recykling Recykling Recykling Zapobieganie powstawaniu odpadów Przygotowanie do ponownego użycia Inny odzysk Unieszkodliwianie Składowanie Inny odzysk Unieszkodliwianie Składowanie Inny odzysk

5 A. Jędrczak Technologia MBP w Europie, droga rozwoju Pierwsza instalacja MBP: zakład w Schaffhausen (Szwajcaria) 1990 r. od 2005 do 2011 wzrost liczby instalacji o około 60% - w 2013 r. 330 instalacji ilość przetwarzanych odpadów w MBP wzrosła o 70%, do ok. 33 mln Mg (w stosunku do 241 mln Mg (co stanowi 13,6% OK) dominują Włochy (127) i Niemcy (46) Oczekuje się, że liczba instalacji MBP wzrośnie do około 450 i ich łączna pojemność wyniesie około 46 mln Mg Ludność obsługiwana przez instalacje MBP, %

6 Ogólna klasyfikacja procesów MBP Surowce do recyklingu Frakcja podsitowa Stabilizacja tlenowa/beztlewnowa Stabilizacja tlenowa (dojrzewanie) Biostabilizacja Odpady pozostałe 1 Procesy mechaniczne Frakcja nadsitowa Obróbka mechaniczna Odzysk energetyczny Biosuszenie Odpady pozostałe 1 Obróbka mechaniczna Biologiczne suszenie 2 Końcowa obróbka mechaniczna Końcowa obróbka mechaniczna 5 Stabillizat do składowania/rekultywacji Surowce do recyklingu Lekka frakcja paliwowa 3 Ciężka frakcja do składowania

7 Kryteria dopuszczenie odpadów komunalnych/po MBP do składowania w UE Zgodnie z decyzją 2003/33/WE odpadami, które mogą być dopuszczone na składowiska odpadów innych niż niebezpieczne bez badań są odpady komunalne (inne niż niebezpieczne odpady z grupy 20) Odpady nie mogą zostać dopuszczone, jeżeli nie były uprzednio poddane obróbce zgodnie z art. 6 lit. a) dyrektywy w sprawie składowania odpadów, lub gdy są zanieczyszczone do poziomu uzasadniającego konieczność ich unieszkodliwienia w innych obiektach. Na poziomie UE nie określono kryteriów stabilizacji odpadów ani dodatkowych kryteriów dla odpadów po MBP; (Projekt dyrektywy z 2001 roku) 7

8 Kryteria dopuszczenia odpadów do składowania na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w UE Kryteria obejmują graniczne wartości wymywania, które muszą być spełnione w wyciągu wodnym lub próbie perkolacji. Krytycznym parametrem dla odpadów zawierających substancje organiczne jest DOC<800 mg/kg. Europejskie kryteria nie wprowadzają wartości granicznych dla parametrów takich jak: zawartość węgla organicznego czy ciepło spalania odpadów innych niż niebezpieczne Zał. nr 4. Kryteria dopuszczania odpadów o kodach , , , oraz z grupy 20 do składowania na składowisku odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne Parametry dodatkowe Parametr Ogólny węgiel organiczny(toc) Strata przy prażeniu (LOI) Ciepło spalania Wartość graniczna 5% s.m. 8% s.m. MJ/kg s.m. Dopuszczalne graniczne wartości wymywania Składniki L/S = 2 L/S = 10 C o (p. l/kg l/kg perkol.) mg/kg sm mg/kg sm mg/l As 0,4 2 0,3 Ba Cd 0,6 1 0,3 Cr całk ,5 Cu Hg 0,05 0,2 0,03 Mo ,5 Ni Pb Sb 0,2 0,7 0,15 Se 0,3 0,5 0,2 Zn Chlorek Fluorki Siarczany DOC * TDS **

9 Zestawienie parametrów stosowanych w wybranych krajach do oceny stopnia stabilizacji odpadów po procesie MBP Kraj Parametr Wartość graniczna Polska Straty prażenia stabilizatu i < 35% s.m. zawartość węgla organicznego lub < 20% s.m. ubytek masy organicznej mierzony stratą prażenia lub zawartością węgla organicznego lub >40% aktywność oddychania AT4 <10 mg O 2 /g s.m. UE projekt Aktywność oddychania AT4 <10 mg O 2 /g s.m. Dynamiczny wskaźnik respiracji < 1000 mgo 2 /(kg o.s.m. h) Niemcy Aktywność oddychania AT4 <5 mg O 2 /g s.m. Potencjał wytwarzania gazu GB21 <20 Nl/kg s.m. Austria Aktywność oddychania AT4 <7 mg O 2 /g s.m. Potencjał wytwarzania gazu GB21 lub GS21 <20 Nl/kg s.m. Włochy Dynamiczny wskaźnik respiracji < 1000 mgo 2 /(kg o.s.m. h) UK i Walia Zmiana potencjału wytwarzania gazu ze stabilizatu w stosunku do odpadów surowych, w ciągu 100 dni (BM100) Nie określono wartości granicznej Szkocja Rozkład frakcji organicznej w procesie, poprzez oznaczenie straty prażenia; Analogiczna, jak w UK i Walii Możliwość zastosowania alternatywnego wskaźnika Szwecja Norwegia TOC w odpadach < 10% s.m. < 20% s.m. Holandia - < 5% s.m.

10 Wymagania dotyczące składowania stabilizatów I grupa: Holandia - podstawową technologią przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych jest spalanie. Brak odstępstw dla pozostałości z procesów MBP, wszystkie składowane odpady muszą spełnić wymóg TOC<5%. II grupa: Niemcy i Austria - jasno określone, odrębne, rygorystyczne wymogi dla składowania stabilizatów. III grupa: brak jednoznacznych kryteriów Kraje TOC % sm Ciepło spal. MJ/kg sm DOC wyciągu mg/kg sm AT4 mg O 2 /g sm GB21 dm 3 /kg sm Niemcy 18 lub [g/m 3 ] 5 lub 20 Austria 6, i 20 Włochy 13 od Wielka Brytania dopuszczalne odstępstwa max. 3 krotne DOC

11 Rodzaje odpadów wykorzystanych w produkcji kompostu w krajach UE, tys. Mg/rok inne odpady zmieszane odpady osady ściekowe odpady zielone bioodpady z wyłączeniem odpadów zielonych Jedynie we Frakcji i Hiszpanii wykorzystuje się kompost z odpadów zmieszanych. W większości państw dopuszczone wykorzystanie do budowy okrywy składowiska

12 Utrata statusu odpadu dla kompostów i fermentatatów Substraty: Generalnie selektywnie zbierane bioodpady, ale także podobne do nich składem i właściwościami inne odpady ulegające biodegradacji. Wykluczenia: komunalne osady ściekowe, zmieszane odpady komunalne lub frakcje wysegregowane ze zmieszanych odpadów komunalnych. Dopuszczalne zawartości metali ciężkich: ustalono na bardzo niskich poziomach, znacznie niższych niż w polskim prawie dla nawozów organicznych i środkow wspomagających uprawę roślin. Zawartość metali ciężkich i zanieczyszczeń organicznych: mg/kg s.m. Projekt Rozp. 119 Cd Cr 1, Cu Hg 1 2 Ni Pb Zn WWA (suma 16 związków) 6 -

13 Utrata statusu odpadu dla kompostów i fermentatatów Technologii przetwarzania bioodpadów: wymóg udokumentowania zachowania jednego z trzech profili temperaturowych gwarantujących higienizację podczas kompostowania o min. 65 C przez przynajmniej 5 dni lub o min. 60 C przez przynajmniej 7 dni lub o min. 55 C przez przynajmniej 14 dni). o za wyjątkiem fermentacji termofilnej o czasie przetrzymania w komorze min. 20 dni. Konieczność prowadzenia procesu w odrębnym zakładzie, w którym mogą być przetwarzane wyłącznie odpady, dopuszczone jako substrat dla kompostu/fermentatu, który może utracić status odpadów. Dodatkowe wymagania dotyczą zakresu obowiązkowej informacji dla użytkowników (w formie deklaracji określonych parametrów), np. zawartości substancji biogennych (N, P, K, Mg), zawartości substancji organicznej, CaO, itd.

14 Warunki wykorzystania kompostów/stabilizatów proponowane kryteria unijne Projekt kryteriów utraty statusu odpadu dla kompostów i fermentatów zgodnie z raportem JRC Parametr Wartość (1) zawartość sub. organicznej 15% suchej masy (2) stopień ustabilizowania Kompost: Wskaźnik respiracji 25 mmol O 2 /kg materii organicznej na godzinę, mierzony zgodnie z normą EN , lub Minimalny stopień dojrzałości III, IV lub V (wzrost temperatury podczas testu samoogrzewania do maks. 30 C powyżej temperatury otoczenia), mierzony zgodnie z normą EN Fermentat: Wskaźnik respiracji 50 mmol O 2 /kg materii organicznej na godz., mierzony zgodnie z normą EN , lub Zawartość kwasów nieorganicznych 1500 mg/l, lub Pozostały potencjał biogazu 0,25 l/g lotnych substancji stałych. (3) zawartość organizmów patogennych Bakterie z rodzaju Salmonelli - nieobecność komórek w próbie 25 g E. Coli: 1000 jtk /g masy kompostu/ fermentatu (4) zawartości nasion chwastów i pędów roślin max. 2 zdolne do kiełkowania nasiona chwastów na litr kompostu / fermentatu (5) zawartość zanieczyszczeń makroskopowych 0.5% sm zanieczyszczeń w postaci szkła, metali i tw. sztucznych > 2 mm, oznaczanych za pomocą przesiewania w formie suchej

15 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna Zamawiający Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska ul. Wawelska 52/ Warszawa Wykonawca: Konsorcjum: Uniwersytet Zielonogórski w Zielonej Górze, ul. Licealna 9, Zielona Góra oraz Zakład Utylizacji Odpadów Spółka z o.o. w Gorzowie Wielkopolskim ul. Teatralna 49, Gorzów Wlkp. 15

16 Głowni wykonawcy: dr inż. Emilia den Boer prof. dr hab. inż. Andrzej Jędrczak Laboratoria: 16

17 Lista instalacji 8 LUBELSKIE Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych w Puławach Puławy Lp. WOJEWÓDZTWO Nazwa instalacji Lokalizacja 1 Zakład Utylizacji, Recyklingu, Przerobu i Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych i Przemysłowych Rudna Wielka Rudna Wielka 2 DOLNOŚLĄSKIE Ekopartner Lubin Sp. z o.o. ul. Zielona 1, Lubin Lubin 3 Przedsiębiorstwo Utylizacji Odpadów Sp. z o.o. Świdnica 4 ŚLĄSKIE Miejskie MASTER Przedsiębiorstwo - Odpady i Energia Gospodarki Sp. z Komunalnej o.o. w Tychach Sp. z o.o. Jędrzychowice Tychy 5 Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Sp. z o.o., KUJAWSKO- Toruń ul. Grudziądzka 159 Toruń 6 POMORSKIE Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych Inowrocław Inowrocław 7 Remondis Bydgoszcz Sp. z o.o. Bydgoszcz 9 Zachodniopomor. LUBELSKIE Zakład Zagospodarowania Unieszkodliwiania Odpadów KOM-EKO w Sianowie S.A. Sianów Lublin 10 DOLNOŚLĄSKIE MAZOWIECKIE Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania w m. st. Warszawie, Mysłakowice/ Karkonoskie Centrum Gospodarki Odpadami Warszawa Sp. z o.o Bukowiec 11 MAZOWIECKIE Zakład Zagospodarowania Odpadów w Poświętnem Płońsk/Poświętne 12 OPOLSKIE Regionalne Centrum Gospodarowania Odpadami Nysa 13 PODKARPACKIE Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Krosno 14 PODLASKIE Zakład Przetwarzania i Unieszkodliwiania Odpadów w Czerwonym Borze Zambrów 15 Eko Dolina Łężyce Łężyce POMORSKIE 16 Zakład Utylizacyjny Sp. z o.o. Gdańsk Gdańsk Szadółki 17 ŚLĄSKIE Zakład Gospodarki Odpadami S.A. w Bielsku Białej Bielsko-Biała 18 WARMIŃSKO- MAZURSKIE Zakład Unieszkodliwiania Odpadów w Siedliskach k/ełku Ełk 19 Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych Orli Staw Orli Staw/Ceków WIELKOPOLSKIE Zakład Zagospodarowania Odpadów w Trzebani Trzebania

18 Udział, % Udział recyklingu w masie odpadów kierowanych do instalacji Instalacje MBP stwarzają możliwość odzysku części surowców wtórnych, 14 których duże ilości znajdują się w odpadach pozostałych nawet w przypadku udanego prowadzenia selektywnego ich zbierania. 3,0 3,2 3,2 3,3 4,0 4,2 4,8 5,0 8,2 8,6 9,8 9,8 10,5 11,0 Istnieje jednak ryzyko, ze władze lokalne mogą traktować instalacje MBP 8 jako metodę do wykonania obowiązku recyklingu odpadów Wartość średnia 6,1% opakowaniowych bez konieczności ich selektywnego 5,6 5,8 6,1 zbierania. Trzeba zatem jednoznacznie stwierdzić, że: 2 1,5 wydzielenie 0,04 do odzysku odpadów surowcowych w 0 instalacjach MBP może stanowić jedynie uzupełnienie dla selektywnego ich zbierania, a nie zastępować to działanie. 15,0 18

19 Straty masy, % 60 Straty w procesie biologicznego przetwarzania Wartość średnia 29,6%

20 Udział, % Udział odpadów kierowanych do składowania w masie odpadów dostarczanych do instalacji Recykling Inny odzysk Frakcja paliwowa Straty procesowane Składowanie 3,3 4,8 3,0 0, ,8 8,2 6,1 11,0 10,5 4,3 5,0 3,9 9,8 15, ,8 8,6 4,2 4,0 1,5 3, Przekazanie do dalszego zagospodarowania podmiotom posiadającym stosowne zezwolenia 20

21 Obciążenie powierzchniowe biofiltra, m 3 /(m 2 h) brak brak brak Obciążenie objętościowe biofiltra, m 3 /(m 3 h) Obciążenie biofiltra Wartość średnia 140 m 3 /(m 2 h) m 3 /(m 2 h) m 3 /(m 3 h)

22 Ogólna klasyfikacja procesów MBP Biostabilizacja Biosuszenie Surowce do recyklingu Frakcja podsitowa Stabilizacja tlenowa/beztlewnowa Stabilizacja tlenowa (dojrzewanie) Odpady pozostałe 1 Procesy mechaniczne Frakcja nadsitowa Obróbka mechaniczna Odzysk energetyczny Odpady pozostałe 1 Obróbka mechaniczna Biologiczne suszenie 2 Końcowa obróbka mechaniczna Końcowa obróbka mechaniczna 5 Stabillizat do składowania/rekultywacji Surowce do recyklingu Lekka frakcja paliwowa 3 Ciężka frakcja do składowania

23 A. Jędrczak Zakres i metodyka badań Rodzaje badanych strumieni odpadów i zakres badań: zmieszane odpady komunalne (ZOK) kierowane do instalacji MBP: o analiza granulometryczna (podział na frakcje: <10 mm, mm, mm, mm, mm i >100 mm); o analiza materiałowa frakcji: mm, mm, mm i >100 mm oraz wilgotność i straty prażenia; frakcja nadsitowa kierowana do składowania/odzysku: o analiza materiałowa, wilgotność, straty prażenia, węgiel organiczny, DOC, TDS, ciepło spalania; frakcja podsitowa kierowana do stabilizacji: o wilgotność, straty prażenia, węgiel organiczny; frakcja po intensywnej fazie procesu biologicznego (stabilizat I): o ph, wilgotność, straty prażenia, węgiel organiczny, AT 4, JPB 21 ; stabilizat (stabilizat II): o ph, wilgotność, straty prażenia, węgiel organiczny, DOC, TDS, ciepło spalania, AT 4, JPB 21 (dla 3 próbek). 23

24 Skład morfologiczny odpadów Odpady wielomateriałowe; 3,6 Odpady niebezp.; 0,02 Odpady elektryczne i Szkło; 8,6 Inne kategorie; 5,9 elektroniczne; 0,3 Obojętne; 3,3 Baterie; 0,01 Metale; 2,0 Tekstylia; 3,9 Frakcja <10 mm; 9,6 Frakcja mm; 8,1 Odpady spożywcze; 5,4 Odpady z parków i ogrodów; 0,3 Tworzywa sztuczne; 14,1 Odpady organiczne pozostałe; 19,7 Papier i tektura; 14,6 Drewno; 0,6 24

25 Średnie udziały papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła w odpadach komunalnych dostarczanych do badanych instalacji MBP Świdnica Trzebania Orli Staw Rudna Wielka Siedliska Inowrocław Nysa Bydgoszcz Puławy Lubin Tychy Mysłakowice Toruń Bielsko-Biała Zambrów Gdańsk Płońsk Krosno Sianów Łężyce 10,2 10,7 11,6 9,7 13,8 10,7 8,9 13,1 14,1 20,0 9,7 13,9 16,1 13,7 15,2 17,5 19,5 23,2 17,6 22,8 11,6 10,0 9,9 13,2 9,5 12,2 12,9 13,2 11,3 19,2 11,4 3,7 1,3 7,0 7,0 11,1 17,7 20,3 16,6 14,5 13,9 9,7 10,8 9,7 10,9 7,3 7,9 17,7 1,9 1,3 4,9 8,5 11,9 16,6 1,7 19,0 1,0 2,6 2,7 1,8 3,0 0,7 1,4 2,1 Wartość średnia 39,3% 7,3 2,3 8,4 1,7 10,4 2,6 10,4 2,8 11,2 2,1 5,6 1,4 9,4 3,8 10,1 Papier i tektura Tworzywa sztuczne Szkło Metale ,8 25

26 Wilgotność Woda jest niezbędna do: transportu substancji w kompostowanej masie, asymilowania pożywek przez mikroorganizmy, metabolizmu nowych komórek i reprodukcji. Wilgotność zalecana - od 45 do 60% Wilgotność optymalna - od 50 do 55%. Wilgotność > 65 % - ograniczony przepływ tlenu w pryzmie (zbyt niska objętość WPP), tworzą się we wnętrzu pryzm strefy beztlenowe. Wilgotność od 40 do 45% - przesuszenie odpadów, pożywki stają się trudniej dostępne dla mikroorganizmów i ich aktywność spada. Wilgotność < 20% - kompostowanie praktycznie nie przebiega. 26

27 Fermentacja Fermentacja Wilgotność, % biosuszenie Wartość krytyczna Wilgotności biofrakcji i stabilizatów I Zakres zalecany Wilgotność biofrakcji Wilgotność stabilizatu I

28 Wilgotności, % Szybkość ubytku wilgotności, %/d Wilgotności stabilizatów I i II Wilgotność stabilizatu I Wilgotność stabilizatu II Szybkość strat wilgotności 1,4 1,2 1,0 0,8 0,6 0,4 0,2 0 0,0 28

29 Zapotrzebowanie na wodę, m 3 /Mg bd Zapotrzebowanie na wodę 0,35 0,30 0,31 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 0,00 Wartość średnia 0,063 m 3 /Mg 0,00 0,00 0,01 0,02 0,02 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,04 0,04 0,04 0,05 0,06 0,07 0,15 0,18 Ok. 0,15 0,20 m 3 /Mg odpadów (przy założeniu utrzymaniu wilgotności materiału w granicach 40-50%): 29 stabilizat I 40,4%; stabilizat 26,7%

30 Udział składnika w masie frakcji, % Udział składnika odpady obojętne w biofrakcji w instalacjach objętych badaniami ,9 43,0 44,8 39,5 37,2 28,5 29,9 25,5 25,9 19,4 13,8 14,8 9,7 1,4 1,7 3,5 3,7 3,7 5,5 7,4 30

31 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 września 2012 r. w sprawie MBP (Dz. U poz. 1052) stabilizat, aby mógł zostać uznany za ustabilizowany i przez to dopuszczony do składowania na składowisku odpadów: straty prażenia stabilizatu są mniejsze niż 35% sm, a zawartość węgla organicznego jest mniejsza niż 20% sm lub ubytek masy organicznej w stabilizacie w stosunku do masy organicznej w odpadach mierzony stratą prażenia lub zawartością węgla organicznego jest > 40%, lub wartość AT 4 jest mniejsza niż 10 mg O 2 /g suchej masy. wartość AT 4 jest mniejsza niż 20 mg O 2 /g suchej masy. 31

32 Rudna Lubin Świdnica Tychy Toruń Inowrocław Bydgoszcz Puławy Sianów Mysłakowice Płońsk Nysa Krosno Zambrów Łężyce Gdańsk Bielsko-Biała Siedliska Orli Staw Trzebania Strat prażenia i węgiel organiczny. % sm Biosuszenie Wartości strat prażenia i zawartość węgla organicznego w stabilizatach II Proces zakończono po fazie intensywnej Straty prażenia Węgiel organiczny Wartości dopuszczalne

33 Ubytek strat prażenie i węgla organicznego, % Biosuszenie Ubytek start prażenia oraz węgla organicznego w procesie stabilizacji frakcji podsitowej Stabilizacje zakończono po I etapie Straty prażenia Węgiel organiczny

34 Aktywność oddychania (AT4), mgo 2 /g sm Biosuszenie Wartość AT 4 odpadów po procesie stabilizacji 18,0 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 Wartość dopuszczalna 10 mg O 2 /g sm Proces zakończono po fazie intensywnej 34

35 Rozp. węgiel organiczny, g/kg sm Kryteria dopuszczania odpadów do składowania na składowisku - zawartość rozpuszczonego węgla organicznego (DOC) Wartość średnia - 5,3 g/kg sm Wartość dopuszczalna - 0,8 g/kg sm 35

36 Substancje rozpuszczalne, g/kg sm Kryteria dopuszczania odpadów do składowania na składowisku - zawartość stałych związków rozpuszczonych (TDS) Wartość dopuszczalna - 60 g/kg sm Wartość średnia - 44 gkg sm 36

37 Trendy technologiczne w Europie Odpady organiczne (bioodpady): fermentacja staje się coraz bardziej powszechna MBP dla zmieszanych odpadów komunalnych: instalacje biostabilizacji ze stabilizatem do składowania lub produkcji kompostu (którego nikt nie chce) tracą znaczenie; konwencjonalne instalacje tlenowe są przekształcane w instalacje biosuszenia; instalacje fermentacji są najczęściej realizowane, ale nie zawsze są najbardziej korzystnym wyborem pod względem ekonomicznym; tanie spalanie może być trudnym konkurentem ze względu na brak surowca, niektóre instalacje w Niemczech przekształcają swoje instalacje w kompostownie selektywnie zbieranych bioodpadów.

38 Przyszłość instalacji MBP Współczesna gospodarka odpadami powinna bazować na trzech głównych elementach: selektywnym zbieraniu odpadów surowcowych do recyklingu, bioodpadów do recyklingu organicznego oraz termicznym przetwarzaniu odpadów pozostałych w celu odzysku energii w regionalnych spalarniach oraz w instalacjach współspalania. MBP, zwłaszcza w instalacjach tlenowej stabilizacji, jest w rzeczywistości unieszkodliwianiem odpadów, bardzo energochłonnym i nie dającym odzysku energii z biofrakcji. W aspekcie odzysku energii, korzystniejszym rozwiązaniem MBP jest zastosowanie fermentacji metanowej.

39 Przyszłość instalacji MBP Instalacje MBP są i będą niezbędne dla zapewnienia ograniczenia składowania odpadów biodegradowalnych jeszcze przez wiele lat. Instalacje stanowią pewien pomost pomiędzy aktualnym stanem gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce i potrzebą realizacji bieżących potrzeb, a koniecznym rozwojem recyklingu oraz odzysku energii z odpadów. W dalszej perspektywie, wraz z koniecznym wzrostem stopnia recyklingu materiałowego i organicznego, instalacje MBP powinny przystosowywać się do rosnącej podaży tych strumieni selektywnie zbieranych odpadów. MBP w okresie docelowym, powinny być przekształcanie w instalacje przetwarzania selektywnie zbieranych bioodpadów i odpadów zielonych w kompost i biogaz (kompostownie lub instalacje fermentacji) sortowanie zbieranych selektywnie odpadów materiałowych.

40 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

41 Polityka UE Spotkania dotyczące Strategii Ochrony gleb Spotkania dotyczące Końca fazy odpadów (EoW) Dyrektywa składowiskowa I proj. Dyrektywy o bioodpadach II proj. Dyrektywy o bioodpadach Komunikat o strategii ochrony gleby III proj. Dyrektywy o bioodpadach Strategia ochrony gleby Dyrektywa o odpadach Zielona Księga Komunikat o bioodpadach Rozp. o nawozach RoUPPZ RoUPPZ RoUPPZ Rozp. o nawozach Kryteria EoW Komunikat Ku gospodarce o obiegu zamkniętym wniosek Przegląd dyrektyw

42 Procent składowanych OUB, % Procent składowanych OUB, Wymagania ograniczenia składowania odpadów ulegających biodegradacji Poziom Unii Europejskiej- zapisy dyrektywy w sprawie składowisk (1999/31/EC) Stopień ograniczenia składowania Grupa 1 (12 państw) Grupa 2 (16 państw) % % % r. Cel 2006 Cel Cel Cel 2016 Cel 2013 Cel 2020

43 Jednostkowa produkcja biogazu i metanu, Ndm 3 /kg sm Jednostkowa produkcja biogazu i metanu z próbek stabilizatów ,9 JPB21 JPM21 Proces zakończono po fazie 35,2 35, ,5 9,1 0,7 18,5 26,0 16,7 19,4 7,2 3,0 2,0 7,0 0,4 11,5 25,6 7,8 43

44 Aktywność respiracyjna (AT 4 ), mgo 2 /g sm Zależność AT 4 od jednostkową produkcją biogazu dla stabilizatów y = 0,297x + 1,94 R² = 0,80 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0 40,0 45,0 Jednostkowa produkcja biogazu (JPB 21 ), Ndm 3 /kg sm 44

45 odpady ogrodowe i parkowe, odpady spożywcze i kuchenne z gospodarstw domowych, restauracji, placówek zbiorowego żywienia i handlu detalicznego oraz porównywalne odpady z zakładów przetwórstwa spożywczego dyrektywa ramowa odpady ulegające biodegradacji" to wszelkie odpady, które podlegają Definicje rozpadowi beztlenowemu lub tlenowemu, takie jak żywność lub odpady ogrodnicze, papier i tektura - dyrektywa w sprawie składowania odpadów Odpady ulegające biodegradacji Komunalne odpady ulegające biodegradacji Odpady ulegające biodegradacji inne niż komunalne Bioodpady Papier i karton Odpady zielone Osady ściekowe Odchody zwierzęce Odpady z rolnictwa Odpady drewna