nauki techniczne ń Krajowe Ramy Kwalifikacji. Budowa programów studiów na bazie efektów kształcenia 31 maja2011

Transkrypt

1 WARSZTATY nauki techniczne Seminarium i Bolońskie ń Krajowe Ramy Kwalifikacji. Budowa programów studiów na bazie efektów kształcenia PWSZ w Pile 31 maja2011 Maria Ziółek Ekspertka Bolońska Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu 1

2 PLAN 1. OBSZAROWE EFEKTY KSZTAŁCENIA 2. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA PROGRAMU STUDIÓW 3. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU 4. ODNIESIENIE EK PRZEDMIOTÓW DO EK PROGRAMU STUDIÓW 5. JĘZYK OPISU I ZASADA SMART 6. ĆWICZENIA OPISÓW

3 Europejskie Ramy Kwalifikacji ERK Poziom 6 (studia I stopnia) Wiedza Umiej jętności tencje ) Kompe (Inne Poziom 7 (studia II stopnia) Poziom 8 (studia III stopnia doktoranckie) Zaawansowana wiedza w Wysoce wyspecjalizowana wiedza, Wiedza na najbardziej danej dziedzinie pracy i nauki której część stanowi najnowsza wiedza obejmująca krytyczne w danej dziedzinie pracy lub nauki, rozumienie jej teorii i zasad. będąca podstawą oryginalnego myślenia Zaawansowane umiejętności wykazywania się biegłością i innowacyjnością potrzebną do rozwiązywania złożonych i nieprzewidywalnych problemów w specjalistycznej dziedzinie pracy lub nauki. Zarządzanie złożonymi technicznymi lub zawodowymi działaniami lub projektami, ponoszenie odpowiedzialności za podejmowane decyzje w nieprzewidywalnych kontekstach związanych z pracą lub nauką, ponoszenie odpowiedzialności za zarządzanie rozwojem zawodowym jednostek i grup. lub badań. Krytyczna świadomość zagadnień w zakresie wiedzy w danej dziedzinie oraz na styku różnych dziedzin Specjalistyczne umiejętności rozwiązywania problemów potrzebne do badań lub działalności innowacyjnej w celu tworzenia nowej wiedzy i procedur oraz integrowania wiedzy z różnych dziedzin Zarządzanie i przekształcanie kontekstów związanych z pracą lub nauką, które są złożone, nieprzewidywalne i wymagają nowych podejść strategicznych. Ponoszenie odpowiedzialności za przyczynianie się do rozwoju wiedzy i praktyki zawodowej lub za dokonywanie przeglądów strategicznych wyników zespołów. zaawansowanym poziomie w danej dziedzinie pracy lub nauki oraz na styku różnych dziedzin Najbardziej zaawansowane i wyspecjalizowane umiejętności i techniki w tym synteza i ocena, potrzebne do rozwiązywania krytycznych problemów badaniach lub działalności innowacyjnej oraz do poszerzania i ponownego określania istniejącej wiedzy lub praktyki zawodowej Wykazywanie się znaczącym autorytetem, innowacyjnością, autonomią, etyką naukową i zawodową oraz trwałym zaangażowaniem w rozwój nowych idei i procesów w najważniejszych kontekstach pracy zawodowej lub nauki, w tym badań.

4 Przykład opisów EK w obszarze nauk technicznych Opis efektów kształcenia dla obszaru studiów technicznych profil ogólnoakademicki Studia I stopnia SYMBOL Studia II stopnia SYMBOL WIEDZA ma wiedzę w zakresie OT1A_W01A ma poszerzoną i pogłębioną wiedzę w OT2A_W01 matematyki, fizyki, chemii i innych obszarów nauki przydatną do formułowania i rozwiązywania prostych zadań związanych z zakresie matematyki, fizyki, chemii i innych obszarów nauki przydatną do formułowania i rozwiązywania złożonych zadań związanych z reprezentowaną dyscypliną inżynierską reprezentowaną dyscypliną inżynierską ma elementarną wiedzę w OT1A_W02 ma elementarną wiedzę w zakresie OT2A_W02 zakresie spektrum dyscyplin inżynierskich powiązanych z reprezentowaną dyscypliną spektrum dyscyplin inżynierskich powiązanych z reprezentowaną dyscypliną lub innych dyscyplin

5 Przykład opisów EK w obszarze nauk technicznych UMIEJĘTNOŚCI a) UMIEJĘTNOŚCI OGÓLNE (niezwiązane lub luźno związane z obszarem kształcenia inżynierskiego) potrafi pozyskiwać informacje z OT1A_ U01 potrafi pozyskiwać informacje z OT2A_ U01 literatury, baz danych oraz innych źródeł, integrować je, dokonywać ich interpretacji oraz wyciągać wnioski i formułować ł ć opinie i literatury, baz danych oraz innych źródeł, integrować je, dokonywać ich interpretacji i krytycznej oceny oraz wyciągać ć wnioski i formułować ł ć opinie i b) PODSTAWOWE UMIEJĘTNOŚCI INŻYNIERSKIE potrafi posługiwać się technikami OT1A_ potrafi posługiwać się technikami OT2A_ informacyjno-komunikacyjnymi właściwymi do realizacji zadań typowych dla działalności inżynierskiej U05 informacyjno-komunikacyjnymi właściwymi do realizacji zadań typowych dla działalności inżynierskiej U06 c) UMIEJĘTNOŚCI BEZPOŚREDNIO O ZWIĄZANE Z ROZWIĄZYWANIEM ZADAŃ Ń INŻYNIERSKICHŻ potrafi dokonać analizy sposobu funkcjonowania i ocenić - w zakresie wynikającym z reprezentowanej dyscypliny inżynierskiej - istniejące rozwiązania techniczne: urządzenia, obiekty, systemy, procesy, usługi itp. OT1A_ U11 potrafi dokonać analizy sposobu funkcjonowania i ocenić - w zakresie wynikającym z reprezentowanej dyscypliny inżynierskiej - istniejące rozwiązania techniczne: urządzenia, obiekty, systemy, procesy, usługi itp. OT2A_ U14

6 Przykład opisów EK w obszarze nauk technicznych rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się - podnoszenia kompetencji zawodowych i osobistych ma świadomość ważności i zrozumienie pozatechnicznych aspektów i skutków działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje KOMPETENCJE PERSONALNE I SPOŁECZNE OT1A_K01 OT1A_K02 rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się - podnoszenia kompetencji zawodowych i osobistych ma świadomość ważności i zrozumienie pozatechnicznych aspektów i skutków działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje OT2A_K01 OT2A_K02

7 Kierunek: Chemia przemysłowa studia II stopnia profil ogólnoakademicki Cel studiów Celem studiów jest: przekazanie wiedzy w zakresie najnowszych i najważniejszych technologii stosowanych w przemyśle chemicznym, a w szczególności procesów chemicznych w syntezach związków organicznych i nieorganicznych, wytwarzania specyficznych chemikaliów i kosmetyków oraz w technologiach stosowanych w ochronie środowiska; wyrobienie umiejętności identyfikacji istotnych parametrów procesów chemicznych stosowanych w przemyśle, ich analizy z zastosowaniem nowoczesnych technik analitycznych, udoskonalania tych procesów i projektowania metod służących ich rozwojowi; przygotowanie absolwenta do samodzielnej pracy badawczej i pracy zespołowej, dyskusji wyników badań i obserwacji, formułowania opinii oraz pisania raportów z badań.

8 Kierunek: Chemia przemysłowa studia II stopnia profil ogólnoakademicki Ogólne efekty kształcenia Po zakończaniu studiów absolwent, na podstawie zgromadzonej wiedzy, odtwarza, analizuje i objaśnia najnowsze i najważniejsze technologie stosowane w przemyśle syntez związków organicznych i nieorganicznych, wytwarzania specyficznych chemikaliów i kosmetyków oraz procesy chemiczne w technologiach ochrony środowiska. Rozpoznaje aktualne trendy w zakresie udoskonalania przemysłowych procesów chemicznych. Wyjaśnia i ocenia parametry decydujące o efektywności w/w procesów. Stosuje zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. Projektuje metody rozwoju przemysłowych procesów chemicznych. Wykorzystuje nowoczesne techniki do prowadzenia procesów chemicznych o znaczeniu przemysłowym. Projektuje i wykonuje badania nad udoskonalaniem przemysłowych procesów chemicznych, oraz nowymi sposobami wytwarzania i analizy. Krytycznie yy ocenia wyniki badań eksperymentalnych y i porównuje je z informacjami znalezionymi w literaturze fachowej. Prawidłowo interpretuje uzyskane wyniki badań i je weryfikuje oraz ocenia błędy. Potrafi opracować raport naukowy z przeprowadzonych badań i obserwacji. Organizuje i integruje prace w zespole. Jest odpowiedzialny d i za bezpieczeństwo ń pracy własnej i innych. Ma świadomość konieczności podnoszenia kompetencji zawodowych i osobistych. Postępuje zgodnie z zasadami etyki.

9 Efekty kształcenia dla kierunku Opis Po zakończeniu studiów 2 stopnia na kierunku Chemia Przemysłowa absolwent: Odniesienie do efektów kształcenia (K) Chemia Przemysłowa absolwent: dla obszaru nauk ścisłych (OE2A ) WIEDZA K_W01 K_W02. UMIEJĘTNOŚCI K_U03 wymienia i rozpoznaje najnowsze technologie syntez związków organicznych i nieorganicznych zna i wybiera optymalne techniki przemysłowych procesów wytwarzania specyficznych chemikaliów prowadzi reakcje chemiczne o znaczeniu przemysłowym w skali laboratoryjnej w różnych warunkach (w fazie ciekłej, gazowej i pod podwyższonym ciśnieniem) charakteryzuje ciała stałe stosując tradycyjne i nowoczesne techniki badawcze OE2A_W01 OE2A_W01; OE2A_W03 OE2A_U01; OE2A_U06; OE2A_W03 OE2A_U01; OE2A_U02; OE2A_W03 K_U06 charakteryzuje ciała stałe stosując tradycyjne i nowoczesne techniki OE2A U01; KPS K_K01 K_K02 potrafi pracować samodzielnie i w zespole nad wyznaczonym zadaniem badawczym jest odpowiedzialny za rzetelność uzyskanych wyników badań i ich interpretacji oraz za wyniki uzyskane w pracy zespołowej OE2A_K05 OE2A_K05

10 Efekty kształcenia na 2 st. w obszarze nauk ścisłych WIEDZA OE2A_W01. Opis efektów kształcenia w obszarze nauk ścisłych 2 stopień Odniesienie do efektów kształcenia na kierunku Chemia Przemysłowa posiadają rozszerzoną w stosunku do studiów I stopnia wiedzę ogólną w zakresie głównych obszarów K_W01 K_W02; K_W04; K_W05; K_W06; K_W10; studiowanej dziedziny K_U12; K_U13; K_U14; K_U16 OE2A_W02 posiadają wiedzę szczegółową w zakresie wybranej K_W03; K_W010; K_W11; specjalizacji K_W012 UMIEJĘTNOŚCI OE2A_U02 potrafią w sposób krytyczny ocenić własne wyniki eksperymentów, obserwacji i obliczeń teoretycznych a także przedyskutować błędy pomiarowe umieją znajdować niezbędne informacje w literaturze fachowej, bazach danych i innych źródłach, znają podstawowe czasopisma naukowe swojej specjalności K_U05; K_U06; K_U07; K_U09; K_U15; K_U18 OE2A_U03 umieją znajdować niezbędne informacje w literaturze K_U07; K_U18 KPS OE2A_K01 OE2A_K02 mają świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności i rozumieją potrzebę ciągłego dokształcania się - podnoszenia kompetencji zawodowych i osobistych mają świadomość odpowiedzialności za podejmowane inicjatywy badań, eksperymentów/obserwacji K-K03; K-K06 K_U16; K-K04

11 Maria Ziółek Lista przedmiotów, opis efektów kształcenia oraz metody kształcenia i oceniania Synteza nieorganiczna Synteza organiczna Synteza kosmetyków Technologia chemiczna Technologia oczyszczania gazów Technologia oczyszczania wód Kataliza heterogeniczna Kataliza homogeniczna Lektorat z języka obcego. Seminaria magisterskie Praca magisterska

12 Efekty kształcenia dla przedmiotu Definiowanie w kategoriach wiedzy, umiejętności ś iiki kompetencji społecznychł Odniesienie do celów Odniesienie do efektów kształcenia zdefiniowanych dla kierunku studiów i pośrednio do efektów opisanych dla jednego lub kilku obszarów kształcenia (w zależności od tego, czy kierunek jest jedno czy wieloobszarowy) 12

13 PRZYKŁAD OPISÓW OBSZAROWYCH Efekty kształcenia dla obszaru nauk ścisłych Studia I stopnia SYMBOL Studia II stopnia SYMBOL WIEDZA posiadają wiedzę w zakresie podstawowych OE1A_W01 posiadają rozszerzoną w stosunku do studiów I OE2A_W01 koncepcji, zasad i teorii, a także ich stopnia wiedzę ogólną w zakresie głównych historycznego rozwoju i znaczenia dla postępu obszarów studiowanej dziedziny nauk ścisłych/ przyrodniczych, ych poznania świata i rozwoju ludzkości, mają znajomość matematyki na poziomie wyższym w zakresie niezbędnym dla ilościowegoopisu opisu, zrozumieniaoraz oraz modelowania problemów o średnim poziomie złożoności rozumieją oraz potrafią wytłumaczyć znaczenie złożonych wywodów dotyczącychopisu opisu prawidłowości, zjawisk i procesów oraz stosować w ich opisie język i formalizm matematyki, a w szczególności są w stanie samodzielnie odtworzyć podstawowe twierdzenia i prawa oraz ich dowody, OE1A_W02 OE1A_W03 posiadają wiedzę szczegółową w zakresie wybranej specjalizacji znają techniki doświadczalne, obserwacyjne i numeryczne oraz metody budowy modeli matematycznych (właściwych dla danej specjalności) OE2A_W02 OE2A_W03 znają teoretyczne podstawy metod obliczeniowych OE2A_W04 stosowanych do rozwiązywania typowych problemów właściwych dla danej specjalności oraz przykłady praktycznej implementacji takich metod z wykorzystaniem odpowiednich narzędzi informatycznych znają podstawy metod obliczeniowych, OE1A_ W04 znają podstawowe aspekty budowy i działania OE2A_ W05 podstawy programowania oraz inżynierii oprogramowania aparatury naukowej swojej specjalności 13

14 Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu (EK) do efektów kształcenia dla programu studiów (K_), oraz efektów zdefiniowanych dla obszaru nauk ścisłych (OE2A_) Efekty kształcenia dla przedmiotu (EK) Odniesienie efektu kształcenia dla przedmiotu do efektów zdefiniowanych dla całego programu Odniesienie efektu kształcenia dla przedmiotu do efektów zdefiniowanych dla obszaru nauk ścisłych dla II stopnia studiów (OE2A_) (K_) EK1 K_W01; K_W07; OE2A_W1, OE2A_W2, OE2A_W3, OE2A_W6 EK2 K_W12 OE2A_W4, OE2A_W6 EK3 K_U06 OE2A_W3, OE2A_W5 EK4 K_U02; K_U10 OE2A_W2, OE2A_U3, OE2A_U4 EK5 K_U06 OE2A_U1, OE2A_U4 EK6 K_U09 OE2A_U2 EK7 K_U07; K_K03 OE2A_U3, OE2A_U9 EK8 K_ U19 OE2A_U5, OE2A_K6 EK9 K_K01 OE2A_K5 EK10 KW_!$ OE2A_W8 14

15 Proces kształcenia Proces kształcenia obejmuje: * treści programowe * formy i metody prowadzenia zajęć * typy i metody oceniania, kryteria oceny * nakład pracy wyrażony w punktach ECTS 15

16 Formy i metody prowadzenia zajęć Treści ś Wkł Wykłady Liczba Lb Labora Liczba Uwagi i(jeśli konieczne) Efekty progra godz. * toria godz. * kształcenia mowe TP1 L1 1 EK10 TP2 W1 1 EK2 TP3 W2, W3 2 EK4 TP4 W4 1 EK4 TP5 W5, W6 2 EK1, EK4 TP6 W7 1 L1 4 Podczas ćwiczeń laboratoryjnych 2 3 EK1 osobowa grupa studentów realizuje odrębny projekt badawczy TP7 W8, W9 2 L2 5 EK1, EK3, EK5 TP8 W10, W11, 3 L3, L4 10 EK1, EK5, EK6, W12 EK7 TP9 W13, W14 2 L5 5 EK6 TP10 W15 1 EK4 TP11 L6 5 EK8, EK9 * godziny lekcyjne, czyli 1 godz. oznacza 45 min. 16

17 Typy i metody oceniania Trzeba odnieść do efektów kształcenia i można też odnieść do treści kształcenia Efekty kształcenia dla Treści programowe Typy / metody oceniania przedmiotu (EK) (TP) (D ocenianie diagnostyczne, F ocenianie formujące; P ocenianie podsumowujące) EK1 TP5, TP6, TP7, TP8 F sprawdzenie umiejętności zaplanowania eksperymentu P egzamin pisemny EK2 TP2 P egzamin pisemny rozwiązanie problemu EK3 TP7, TP8 F sprawdzian ustny wiedzyii praktycznyumiejętności P egzamin pisemny EK4 TP3, TP4, TP5, TP10 P egzamin pisemny rozwiązanie problemu EK5 TP7, TP8 F dyskusja podczas laboratorium P egzamin pisemny rozwiązanie problemu EK6 TP8, TP9 P dyskusja i ocena raportu z projektu badawczego EK7 TP8 F sprawdzenie umiejętności podczas ćwiczeń laboratoryjnych P dyskusja i ocena raportu z projektu badawczego EK8 TP11 P dyskusja i ocena raportu z projektu badawczego EK9 TP11 F obserwacja podczas laboratorium EK10 TP1 F sprawdzian pisemny 17

18 Nakład pracy wyrażony w punktach ECTS - przykład Forma aktywności Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności * Godziny kontaktowe z nauczycielem 45 Przygotowanie do laboratorium lb 15 Opracowanie wyników z laboratorium 15 Czytanie wskazanej literatury 10 Napisanie raportu z laboratorium 22 Przygotowanie do egzaminu 20 SUMA GODZIN 127 SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW ECTS DLA PRZEDMIOTU 5 *- godziny lekcyjne, czyli 1 godz. oznacza 45 min. 18

19 Kryteria oceniania Propozycja: 5 znakomita wiedza, umiejętności ś iiki kompetencje społeczne 4.5 bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne 4.0 dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne zadawalająca wiedza, umiejętności ś iiki kompetencje społeczne, ale ze znacznymi niedociągnięciami 3.0 zadawalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale z licznymi błędami 2.0 niezadawalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne 19

20 Efekty kształcenia pomocny język opisu WIEDZA definiować dobierać formułować nazywać objaśniać odtwarzać opisać podsumować rozpoznać rozpoznawać rozróżniać ć scharakteryzować tłumaczyć wskazać wybrać ć wyliczać wymieniać wyszukiwać zaproponowaćć zdefiniować zidentyfikować UMIEJĘTNOŚCI analizować, postępować, decydować prowadzić dobierać przeprowadzić eksploatować przygotować formułować rozwiązywać inicjować rozwijać interpretować, skrytykować kalkulować sporządzać kontrolować stosować koordynować szacować korzystaćć tworzyćć łączyć uporządkować montować użytkować nakreślać wdrażać obliczać ć weryfikowaćć obsługiwać wykonywać oceniać wykorzystywać opracowywać wyszukiwać organizować ć zaprezentować ć planować, zaprojektować podejmować zastosować posłużyć się zinterpretować INNE KOMPETENCJE (PERSONALNE I SPOŁECZNE) aktywna postawa w/do.. chętny do. dbałość o.. kreatywność otwartość na postępowanie zgodne z postępowanie zgodne z zasadami etyk postrzeganie relacji świadomość wrażliwość na współpraca z wyrażanie ocen zdeterminowany zdolność do zorganizować zorientowanie na. 20

21 Efekty kształcenia koncepcja SMART KAŻDY EFEKT KSZTAŁCENIA MUSI MIEĆ WSZYSTKIE PONIŻSZE CECHY: S specific szczegółowy, konkretny efekty kształcenia powinny być szczegółowo opisane, dotyczyć konkretnych oczekiwań co do tego jaką wiedzę i umiejętności student powinien osiągnąć po zakończeniu kursu. M measurable mierzalny Do każdego zdefiniowanego efektu kształcenia muszą ą pojawić się jasne kryteria jego oceny czy i w jakim stopniu został osiągnięty. A acceptable/accurate akceptowalny/trafny Każdy efekt powinien być przedyskutowany i skonsultowany z wytycznymi zewnętrznymi dla przedmiotu R realistic realistyczny możliwy do osiągnięcia poprzez realizację przedmiotu (zdefiniowane efekty kształcenia nie mogą się odnosić do działań ( treści, form dydaktycznych), których dany przedmiot nie obejmuje. T time scaled Efekty kształcenia dla danego przedmiotu powinny być osiągalne w zdefiniowanym przez program czasie. Maria Ziółek 21

22 Ćwiczenia na warsztatach Zapisz 3 efekty kształcenia dla swojego przedmiotu, sprawdź czy spełniają kryteria SMART SMART. Zastanów się które treści przedstawiane na zajęciach, lub które ćwiczenia/laboratoria, zadania domowe, etc. wspomagają uzyskanie zapisanych przez Ciebie efektów kształcenia. Ewentualnie zaproponuj p nowe formy zajęć. Zastanów się jaką metodą sprawdzisz założone efekty kształcenia. Oceń obciążenie pracą studenta w punktach ECTS. Zastanów się czy możesz włączyć b-learning i/lub uznać EK z jakichś form kształcenia poza i nieformalnego. 22