Wydział Lekarski Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu 4. Kod przedmiotu/modułu

Transkrypt

1 OPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) Załącznik Nr 4 1. Nazwa przedmiotu/modułu w języku polskim Immunochemia 2. Nazwa przedmiotu/modułu w języku angielskim Immunochemistry 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział Lekarski Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu 4. Kod przedmiotu/modułu 5. Rodzaj przedmiotu/modułu (obowiązkowy lub fakultatywny) obowiązkowy 6. Kierunek studiów Chemia i toksykologia sądowa 7. Poziom studiów (I lub II stopień lub jednolite studia magisterskie) I stopień 8. Rok studiów (jeśli obowiązuje) III 9. Semestr (zimowy lub letni) letni 10. Forma zajęć i liczba godzin Wykład: 15h Laboratorium: 30h 11. Imię, nazwisko, tytuł/stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia Wykład: dr hab. Magdalena Orczyk-Pawiłowicz Laboratorium: dr hab. Magdalena Orczyk-Pawiłowicz, dr Małgorzata Pupek, dr Jolanta Lis-Kuberka, mgr Anna Kałuża 12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu/modułu oraz zrealizowanych przedmiotów Wiedza z fizjologii, patofizjologii, chemii medycznej i biochemii na poziomie studiów I stopnia 13. Cele przedmiotu Zapoznanie studentów z nowoczesnymi technikami analizy i detekcji związków biologicznie aktywnych za pomocą technik immunochemicznych Pogłębienie umiejętności wyboru odpowiedniej metody immunochemicznej oraz sposobu detekcji do rozwiązania określonego zadania badawczego Zdobycie praktycznych umiejętności stosowania technik immunochemicznych, w tym: ELISA, blotingu, dotingu, immunoelektroforezy, immunofiksacji, nefelometrii i turbidymetrii, Zaznajomienie studentów z problemami walidacji metod immunochemicznych i interpretacją wyników Rozwinięcie umiejętności analizy uzyskanych wyników, poszukiwania

2 rozwiązań oraz wartości diagnostycznej 14. Zakładane efekty kształcenia Wiedza Student potrafi wyróżnić komponenty układu odpornościowego, i scharakteryzować cechy, ontogenezę i zadania opisuje składniki komórkowe i molekularne odpowiedzi immunologicznej; potrafi rozróżniać składniki i scharakteryzować cechy reakcji immunologicznych umie opisać mechanizmy regulujące odpowiedź immunologiczną i zdefiniować tolerancję immunologiczną oraz zna pozytywne i negatywne skutki jej braku zna podstawy metodyczne technik immunochemicznych i potrafi dokonać doboru metody do potrzeb analizy zna i definiuje swoistość i czułość metod stosowanych w badaniach immunologicznych oraz określa zasady kontroli ich jakości zna rodzaje i charakterystykę materiału biologicznego i zasady pobierania i przechowywania do badań immunologicznych zna mechanizmy nieswoistej i swoistej odporności humoralnej i komórkowej i potrafi określić rolę antygenów układu zgodności tkankowej zna zasady krytycznej oceny metod, ich czułości, swoistości i zastosowania w diagnostyce immunologicznej Symbole kierunkowych efektów kształcenia, np.: K_W01*, K_U05, K_K03 K1_W19 Umiejętności student potrafi dobrać odpowiednią technikę immunochemiczną i wykonać podstawowe procedury immunochemiczne potrafi ocenić sprawność układu immunologicznego oblicza stężenie antygenów i przeciwciał z odpowiednich krzywych standardowych interpretuje wyniki analiz immunochemicznych K1_U08 K1_U09 K1_U16 K1_U16

3 potrafi przygotować raport z przeprowadzonej analizy K1_U17 Inne kompetencje rozumie potrzebę ciągłego podnoszenia kompetencji zawodowych przestrzega zasad bezpiecznej pracy w stopniu umożliwiającym samodzielną pracę w laboratorium immunochemicznym, wykazuje dbałość o bezpieczeństwo swoje, kolegów oraz środowiska potrafi osiągnąć cel określonego zadania; w przygotowywanych raportach zachowuje zasady rzetelności w pracy K1_K01 K1_K02 K1_K09 K1_K03 jest świadomy możliwości powstawania błędów i odpowiedzialności za wynik laboratoryjny 15. Treści programowe K1_K07 Wykład: 15 godz. 1. Antygeny, różnorodność, struktura antygenowa, epitopy. Antygeny na powierzchni komórek oraz w formie rozpuszczalnej. Antygeny pełnowartościowe i hapteny. Antygeny sekwestrowane. Swoistość. 2. Immunoglobuliny, heterogenność, powinowactwo, budowa domenowa. Regiony zmienne i nadzmienne, funkcja. Stężenie w płynach ustrojowych. 3. Cytokiny: struktura, heterogenność, podstawowe właściwości. Interleukiny, interferony, chemokiny, czynniki martwicy nowotworu, czynniki wzrostu. Receptory dla cytokin. 4. Tworzenie i usuwanie kompleksów antygen-przeciwciało in vivo i in vitro. 5. Antygeny układu zgodności tkankowej: budowa i funkcja. Znaczenie identyfikacji antygenów HLA w diagnostyce. 6. Cechy i zadania układu odpornościowego, narządy, komórki. 7. Cząsteczki CD i markery komórek. 8. Ontogeneza komórek układu odpornościowego. Dojrzewanie limfocytów. Krążenie limfocytów, kooperacja. 9. Mechanizmy rozpoznawania drobnoustrojów przez nieswoiste mechanizmy odpornościowe. Receptory PRR i TLR. 10.Nieswoista odporność organizmu. 11.Systemy fagocytarny i dopełniacza. 12.Swoista odpowiedź immunologiczna. Prezentacja antygenów limfocytom T z udziałem cząstek MHC klas I i II. Aktywacja limfocytów, etapy przekazywania sygnałów, udział cytokin. 13.Mechanizm cytotoksyczności limfocytów. Reakcja cytotoksyczna zależna od receptorów. 14.Regulacja odpowiedzi immunologicznej.

4 15.Tolerancja immunologiczna. Ćwiczenia laboratoryjne: 30 godz. 1. Uzyskiwanie i charakterystyka przeciwciał mono- i poliklonalnych stosowanych w testach immunochemicznych. 2. Jakościowe metody wykrywania antygenów i przeciwciał. 3. Ilościowe metody oznaczania antygenów i przeciwciał bez użycia znaczników. Porównanie metod radialnej immunodyfuzji i rakietowej. 4. Zastosowanie technik nefelometrycznej i turbidymetrycznej w immunodiagnostyce. 5. Różnorodność technik immunoelektroforetycznych dla potrzeb immunodiagnostyki. 6. Immunofiksacja. Analiza białek monoklonalnych w szpiczakach. 7. Doting: zastosowanie metod w diagnostyce laboratoryjnej (jakościowe i ilościowe). Testy skryningowe stosowane w badaniach populacyjnych. Identyfikacja antygenów białkowych i haptenów. Testy immunochromatograficzne. Konstrukcja, zasada działania i wykorzystanie. 8. Immunobloting: zastosowanie metod w diagnostyce laboratoryjnej. Identyfikacja immunologiczna składników płynu biologicznego. 9. Różnorodność testów ELISA. Wykonanie poszczególnych etapów i krzywa kalibracyjna. Oznaczanie stężeń antygenów rozpuszczalnych, cytokin, białek ostrej fazy, antygenów nowotworowo-płodowych. 10. Zastosowanie ELISA do oznaczanie haptenów np. narkotyków, środków dopingujących, hormonów sterydowych, niektórych leków. 16. Zalecana literatura (podręczniki) Immunologia, praca zbiorowa, red. Jakub Gołąb, Marek Jakóbisiak, Witold Lasek, Tomasz Stokłosa PWN, Warszawa, wyd Immunochemia w biologii medycznej. Metody laboratoryjne, praca zbiorowa, red. Maria Iwona Kątnik- Prastowska, PWN, Warszawa 2009 Immunologia. Podstawowe zagadnienia i aktualności, Witold Lasek, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014 Wybrane publikacje z literatury naukowej (w języku angielskim) 17. Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu/modułu, sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia: wykład: kolokwium zaliczeniowe laboratorium: sprawozdania i raport z wykonanych analiz, sprawdziany cząstkowe, kolokwium zaliczeniowe Warunki uzyskania zaliczenia przedmiotu: 1. Obecność na ćwiczeniach jest obowiązkowa. Ćwiczenie uznaje się za zaliczone gdy zostało poprawnie wykonane, i student rozumienie zasady zalecanych analiz, i zaliczy przewidziane sprawdziany cząstkowe. 2. Student ma możliwość wykonać i zaliczyć ćwiczenie w terminie odróbkowym, tylko wtedy gdy nieobecność była usprawiedliwiona. 3. Ćwiczenia uznaje się za zaliczone gdy student uzyska zaliczenia ze wszystkich wykonywanych ćwiczeń cząstkowych, uzyska kompetencje w

5 zakresie wiedzy o technikach immunochemicznych, jednocześnie uzyska kompetencje w zakresie umiejętności wykonania współcześnie dostępnych testów immunochemicznych, zna zasady ich przechowywania, rozróżnia czułość i swoistość metod, potrafi przygotować materiał do analizy i uzyska pozytywną ocenę z końcowego kolokwium zaliczeniowego. Student powinien odpowiedzieć na 61% postawionych zagadnień. Niezaliczone kolokwium poprawiane jest w II terminie. 4. Prowadzący ocenia również kompetencje społeczne studenta, a mianowicie, umiejętność pracy w grupie, dbałość o stanowisko pracy, przestrzeganie zasad bezpieczeństwa. 5. Wymagania: Kolokwium zaliczeniowe z Immunochemii jest pisemne problemowe i testowe, a w wątpliwych przypadkach ustne. Obejmuje treści wykładowe, sprawdza umiejętności dokonywania obliczeń i przeliczeń stężeń antygenów i przeciwciał oraz rozumienie podstaw molekularnych metod immunologicznych. Na kolokwium zaliczeniowym każde zadanie jest punktowane, i jest to wyszczególnione na karcie zaliczeniowej. Suma punktów = 100%. Student otrzymuje ocenę dostateczną, jeśli uzyska 61% punktów, ocenę dobrą od 75%, a bardzo dobrą od 90%. 18. Język wykładowy Polski 19. Obciążenie pracą studenta Forma aktywności studenta Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem: - wykład: - ćwiczenia: - laboratorium: - inne: Praca własna studenta np.: - przygotowanie do zajęć: - opracowanie wyników: - czytanie wskazanej literatury: - napisanie raportu z zajęć: - przygotowanie do kolokwium: Suma godzin Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności 15h - 30h 15h 50h 140h Liczba punktów ECTS Wykład: 1 Laboratorium: 1 Seminarium:- Łącznie: 2